Nu veel karatekas oefenen in een sportzaal en naast basket, volley, of nog andere sporten hun karate trainen ,gaat dikwijls de diepere waarde van de dojo verloren. In veel nieuwere sporthallen wordt ernaar gestreefd om een aparte ruimte te voorzien voor budodisciplines zoals judo , karate, aikido, ju jitsu e.d., omdat men voelt dat er iets bijzonders mee gemoeid is. Dikwijls, zelfs als men een budoruimte verkrijgt, wordt er onderling nog getwist hoe de sfeer van de dojo moet worden opgevat. Men wil een eigen ruimte, waar de specifieke sfeer van zijn budodiscipline heerst.
Maar, wat is dan die sfeer, die eigenheid, die men aan zijn "sport" wil toekennen?
We trachten hier een positieve beeldvorming te schetsen die aan de do Jo een gemeenschappelijke waarde geeft gebaseerd op de Japanse traditie en aangepast aan de Westerse leefgewoontes. Reeds bij de betekenis van het woord "DOJO" vinden we een redelijke verklaring. De DOJO : is zeker een oefenplaats waar fysiek wordt getraind en een zekere associatie bestaat met gevechtskunsten, maar ook in de Shintoreligie, in de Reiki ,de Zenbeoefening en yoga wordt gesproken van de DOJO.
Hier kunnen we een betere verklaring vinden in de betekenis van het Japanse geschrift : De DO-JO is de "plaats van de weg ". Niet het begin of het einddoel; maar wel de reis, het onderweg zijn, het beleven van iets. Het bezig zijn met iets waaraan men zijn volledige aandacht geeft en daarbij niet denkt aan, of bezig is met andere dingen dan "datgene".
Hier moeten we even stilstaan bij het begrip :"BUDO" of de "weg van de krijgskunst". De budoka is iemand die door het beoefenen van krijgskunsten zijn leven wil instellen en veranderen om zichzelf te verbeteren als persoon en wil groeien boven het gewone. Niet met de pretentie om beter of hoger te staan dan de anderen, maar wel om andere inzichten en capaciteiten te verwerven die hem dichter brengen bij "zichzelf" en zijn "omgeving" in alle bescheidenheid. In de oude betekenis stond dit voor hogere waakzaamheid, omgevingsbewustzijn, vitale capaciteit, of fysieke energie diepere concentratie en geestelijke ingesteldheid. Hier zitten we dichter bij de geestelijke aspecten van de DOJO, die we ook bij ZEN en SHINTO terugvinden.
Dus door de beoefening van karate of judo of wat ook, zijn binnenste Zelf weten te vinden en te ontplooien. Dit is dus iets anders dan sport te beoefenen voor het spel, ontspanning, te vermageren of een betere conditie te krijgen. Het hoort er wel bij, maar is niet het hoofddoel.
Als we in dit perspectief de DOJO bekijken begrijpen we ook beter dat we een zekere eerbied vertonen voor deze plaats en zeker zorgen dat deze plaats zuiver blijft. Vandaar dat ook een ingesteldheid vereist is om aan deze voorwaarden te voldoen. Rei-Shiki : het groeten, of het buigen voordat men de DOJO binnentreedt. Hierdoor betuigt men zijn respect voor de ruimte en de sfeer door een inwendige attitude die getoond wordt door de uitwendige groet. Er ontstaat als het ware een verbinding tussen de persoon en de ruimte die men gaat benutten. Men ontdoet zich van zijn schoenen (zoori) en schikt ze ordelijk, weer klaar voor het vertrek. Men beroert de vloer met Jong Quan (het eerste nierpunt) dat zich bevindt tussen de ballen van de voet en de aarde-energie opneemt in de nieren. Men aanvaardt het onderricht van de Sensei en de geest van de school en betuigt zijn bereidheid om te leren en te ontwikkelen in deze richting. Met deze ingesteldheid krijgt de ruimte een andere betekenis, waardoor de beoefenaar in de sfeer komt en de optimale condities krijgt om zijn weg te starten of verder te zetten.
In de Honbu dojo trachten we deze traditie op een spontane wijze verder te zetten en een goede atmosfeer te scheppen tussen de Ryu, de DOJO, de Sensei en de beoefenaar ... Maar hierover later.
Dirk Heene